‘Ze zijn vaak eenzaam, maar ook zo lief’
Zeven jaar geleden kwam Marisol (44) met haar drie kinderen naar Nederland. Haar ex-man was niet goed voor haar kinderen, en ze gunde haar kroost een goede opleiding. “Op Aruba werkte ik in een hotel, maar door de vermissing van Natalee Holloway bleven toeristen weg en stortte de economie in. Het hotel ging failliet. Toch moest ik mijn rekeningen betalen.”
Thuiszorg Vérian
In Nederland volgde Marisol de inburgeringscursus en ze deed wat vrijwilligerswerk bij de Speel-o-theek, maar zat ook veel thuis. “Ik zei tegen mijn consulent: ‘Dit wil ik niet, hier word ik depressief en dik van, kan ik meer doen?’ Zo kwam ik eind 2016 bij Service voor de Wijk terecht, wat nu Tot Uw Dienst heet. Meneer Jaap hier is heel speciaal, hij heeft me heel goed geholpen. Hij heeft een mevrouw van Thuiszorg Vérian gebeld met de vraag of ik voor hen mocht werken, en zei: ‘Marisol is nooit ziek, heel trouw en een harde werker’. Toen mocht ik op gesprek en werd ik aangenomen.”
Tevreden klanten willen Marisol weleens wat geld toeschuiven, maar dat mag niet van haar opdrachtgever. “Daarom heb ik een keer een mooie blouse gekregen, en met kerst kreeg ik een tegoedbon voor de slager.”
Driewieler
Marisol geniet van haar vrijwilligerswerk bij oudere mensen thuis. “Ze zijn vaak eenzaam, maar ook zo lief!”, lacht ze. Ze maakt er schoon, doet boodschappen én drinkt uitgebreid thee met haar klanten, om de Nederlandse taal beter onder de knie te krijgen. “Het lukt al aardig om mezelf verstaanbaar te maken, al vind ik de Nederlandse taal nog steeds moeilijk, vooral jullie accent.”
Marisol bezoekt haar klanten per fiets. Dat was even een uitdaging, want fietsen lukte niet, ze vond het eng. In haar thuisland, de Dominicaanse Republiek, had ze nooit een fiets aangeraakt. Om toch bij de mensen thuis te kunnen komen, regelde Tot Uw Dienst in samenwerking met Vérian bij de gemeente Ede een luxe driewieler, via het Van Lagenfonds. Dankzij de trapondersteuning kan Marisol nu volledig zelfstandig haar werk doen. “Ik fiets nu met gemak naar klanten in Bennekom. Elke dag stap ik weer met plezier op de fiets!”
Rensa
‘Ik heb mijn eigenwaarde weer teruggekregen’
Rensa (50) werkte een paar jaar in een drukkerij, totdat bleek dat ze niet tegen de chemicaliën kon. Na haar zwangerschap volgde een baantje als schoonmaakster, maar in 2013 kwam ze thuis te zitten vanwege gezondheidsproblemen. “Kijk maar naar mijn vingers, ze zijn vanaf mijn vijfde jaar gestopt met groeien, mijn pols na negen jaar. Als ik mijn handen te zwaar belast, staat ’s avonds alles krom en zak ik door de grond van de pijn.”
Schop onder de kont
De eerste maanden thuis kwam Rensa prima door, het was lente en zo leek ‘t wel vakantie. Maar na de zomer kwam ze in een diep dal. “Ik dacht weleens: waarom zou ik nog opstaan? Ik had geen sociale contacten, en als ik mijn chaletje had schoongemaakt, had ik niets meer te doen. Op een zeker moment heb ik mezelf een schop onder m’n kont gegeven; kom op, naar de winkel, wandelen – bewegen! Ik kocht een hondje, dan moest ik wel naar buiten.”
Huishouding
Vorig jaar besloot Rensa om vrijwilligerswerk op te pakken. Via een integratiecoach kwam ze bij Tot Uw Dienst terecht en kon ze aan de slag in de huishouding. “Mensen zijn blij als ik kom en blij als ik wegga,” vertelt Rensa, terwijl ze opveert. “Natuurlijk kom ik vieze huizen tegen, maar wie ben ik om te oordelen? Ik heb ook mijn slechte momenten. Elke veertien dagen wandel ik met iemand in een rolstoel, dan gaan we lekker naar de stad. Ik begon met twee diensten per week, inmiddels doe ik er vier.”
Meteen welkom
Haar mooiste ervaring als vrijwilliger was haar eerste dienst, toen ze bij een meneer op bezoek ging. “Hij zei direct: ‘Druk de volgende keer maar twee keer op de bel, dan weet ik dat jij het bent’. Ik voelde me meteen welkom! Dat gevoel heb ik een tijd lang gemist; omdat ik overal werd afgewezen en van een uitkering moest leven, voelde ik me buitengesloten. Wat ben je nog waard, denk je dan. Dankzij Tot Uw Dienst heb ik m’n eigenwaarde weer teruggekregen.”
Op hondje passen
“Jarenlang was ik heel onzeker. Ik had al tijden geen auto gereden, maar inmiddels ben ik al een paar keer met de Tot Uw Dienst-bus weggeweest. Als ik hier binnenkom, maken we over en weer een geintje. Ik kan zeggen wat me dwarszit, ze accepteren me zoals ik ben en helpen waar het kan. Zo heb ik een hondje met verlatingsangst; als ik onverwachts een dienst moet draaien, kan ik m’n hondje hier brengen.”
‘Ik durf nu op mensen af te stappen’
Voordat Nico (64) in 2009 bij Tot Uw Dienst kwam, werkte hij dertig jaar in een drukkerij. Die ging failliet. “Ik was daar het pispaaltje, werd gepest door mijn werkleider. Hij was langer dan ik en rommelde soms aan de machines waardoor mijn werk in de soep liep.”
Eindelijk vrij
Bij Tot Uw Dienst – in 2009 nog ‘Service voor de Wijk’ geheten – voelde Nico zich eindelijk vrij. “Ik kon mezelf uiten. Hier heb ik mezelf ontwikkeld, ik durf nu op mensen af te stappen en initiatief te nemen. Vroeger durfde ik dat allemaal niet. Soms zeggen ze hier, als er een klus geklaard moet worden: waar is Nico? Kijk, daar staat mijn aanhangwagen. Die mag ik hier stallen, net als mijn gereedschap, omdat ik een oudgediende ben. Wel zo makkelijk.”
Hele week in touw
“Het mooiste aan dit vrijwilligerswerk? De diversiteit en vrijheid. En het geeft me structuur. Bovendien kom ik toch nergens meer aan de bak, ik ben 64. De gemeente die mij een uitkering geeft, vindt dat ik goed bezig ben, ik ben zo ongeveer de hele week in touw. Nee, rustig aan doen kan ik niet. Vind ik ook niet fijn. Bomen omzagen is het mooiste werk. En toen er laatst een grote storm was, heb ik heel veel schuttingen hersteld. Dat zijn leuke klussen.”
‘Snoeien vind ik het mooist’
De uit Eritrea afkomstige Gebremeskel (32) kwam drie jaar geleden naar Nederland, op zoek naar een beter leven. Hier maakt hij voor klanten van Tot Uw Dienst de tuin weer netjes. “De mensen worden blij van mijn hulp.”
Vrolijk en met gepaste trots vertelt ‘Gerrie’ – zoals iedereen hem hier voor het gemak noemt – zijn verhaal. “In Eritrea was het niet leuk. Ik moest daar gaan werken als bakker omdat mijn vader overleed. Later heb ik daar nog een opleiding tot fotograaf gedaan, want het is mijn droom om fotograaf te worden. Je moet in Eritrea verplicht in militaire dienst als je achttien jaar wordt. Daar kun je niet zomaar weer uitstappen. Zo’n leven wilde ik niet, ik wilde een ander leven, dus ben ik gevlucht.”
Mooi land
“Toen ik nog in Eritrea woonde, vertelden mensen die Nederland hadden bezocht dat iedereen daar zo behulpzaam is. Toen ik eenmaal hier kwam wonen, heb ik dat ook gemerkt. Ik vond Nederland meteen een mooi land, ook de natuur. De taal vind ik wel heel moeilijk om te leren; begrijpen lukt nog wel, maar Nederlands praten en schrijven is nog ingewikkeld. Ik doe mijn best.”
Zelfvertrouwen gegroeid
Als Gerrie anderen kan helpen, wordt hij helemaal blij. “En de mensen die ik help, worden weer blij van mijn hulp. Daarom werk ik graag voor Tot Uw Dienst, twee dagen per week. Gelukkig kan dat buiten, in de tuin: schoffelen, bladblazen, harken, verticuteren. Snoeien vind ik het allermooist! Inmiddels weet ik precies hoe alles werkt. Door dit werk kom ik met andere mensen in contact, en het geeft me een beetje structuur. En mijn zelfvertrouwen is door dit werk gegroeid.”
‘Ik wil graag de Nederlandse cultuur leren kennen’
Toen Abadit (33) nog in een dorpje in Eritrea woonde, was ze een getrouwde huisvrouw. Nu werkt ze bij de wasservice van Tot Uw Dienst en probeert ze te integreren in Nederland. “Ik richt mijn huis op de Nederlandse manier in.”
Er zit een twinkeling in de ogen van Abadit. Is het verlegenheid? Dat blijft de vraag. Terwijl ze haar koffie drinkt, begint ze te vertellen. Dat is voor haar nog een hele klus, want de Nederlandse taal krijgt ze maar moeilijk onder de knie. “In Eritrea ging ik niet naar school, dus ik vind het extra moeilijk om de Nederlandse taal te leren, ik krijg daar stress van. Maar ik werk er wel aan.”
Verder komen
Abadit heeft het druk. Ze is moeder van drie kinderen van 11, 3 en 2 jaar oud en werkt één dag per week in de huishouding en wasservice van Tot Uw Dienst. “Daar zijn twee wasmachines die ik bedien. Ik was schorten die mensen in de keuken dragen.”
De andere dagen volgt ze een inburgering- en taalcursus. “Ik wil de Nederlandse cultuur beter leren kennen, dat helpt bij het integreren. Om mij heen heb ik gezien hoe Nederlanders hun huis inrichten. Dat heb ik op dezelfde manier gedaan. En ik werk liever niet samen met vrouwen uit Eritrea, want dan praten we geen Nederlands en leer ik de taal en cultuur nog steeds niet. Ik wil hier graag verder komen!”
Van de nabije toekomst heeft Abadit geen grote verwachtingen, zegt ze. Weer die twinkeling. “Eerst maar eens de Nederlandse taal leren.”
‘Ik werd weer als normaal mens behandeld’
Ruim een jaar zwierf Pieter op straat. Dieper kan een mens niet zinken, zegt hij nu. Via Tot Uw Dienst kreeg hij een tweede kans die hij met beide handen aanpakte. “De waardering betekent meer dan een loonstrookje van drieduizend euro per maand.”
Pieter (niet zijn echte naam, 50 jaar) werkt als facilitair medewerker van een hotel, waar hij in zijn tijd bij Tot Uw Dienst het plantsoen opknapte. “Binnen moest ook geklust worden, en van het één kwam het ander: ik kreeg een baan aangeboden. Nu los ik allerhande problemen op, zoals kapotte lampjes, lekkende kranen en verstopte afvoerputjes, maar ik doe ook schilderwerk en de tuin.”
Iets terugdoen
Pieter raakte dakloos door een situatie waar hij liever niet op ingaat. Via de gemeente kreeg hij een plek in de nachtopvang. “De hele dag op straat zijn, was niet mijn ding; ik was ook niet verslaafd. Ik bleef mezelf goed verzorgen, dus de buitenwereld zag niet direct dat ik dakloos was. Al snel wilde ik iets terugdoen voor de nachtopvang, het ontbijt en het lunchpakketje dat ik dagelijks meekreeg, dus vroeg ik of er iets van dagbesteding was. Zo werd ik op Tot uw Dienst gewezen.”
Met respect behandeld
Er volgt een prettig kennismakingsgesprek bij Tot Uw Dienst. “Eerst konden ze nauwelijks geloven dat ik al een jaar dakloos was, omdat ik er zo verzorgd uitzag. Wat ik vooral fijn vond, was dat er geen etiket op mij werd geplakt. Ik werd niet veroordeeld, maar werd als normaal mens behandeld, met respect. Als ik ergens mee zat, kon ik dat ventileren en werd er geluisterd. Daarnaast kreeg ik alle ruimte om mijn goede wil te tonen. Ik heb geklust, lijstjes opgehangen en kasten in elkaar gezet voor mensen die het zelf ook niet breed hadden. Dat geeft voldoening, ook omdat iedereen die ik hielp heel positief reageerde. Dat ik eindelijk mijn steentje weer kon bijdragen, was goed voor mijn zelfbeeld; dat had op straat toch wel een knauw gekregen. Die waardering betekent meer dan een loonstrookje van drieduizend euro per maand. Geld is heel betrekkelijk, heb ik ontdekt.
‘Bij Tot Uw Dienst heb ik weer vertrouwen in mensen gekregen’
Door persoonlijke omstandigheden liep Gwen vast in haar leven. Bij Tot Uw Dienst voelde ze zich weer gezien, gewaardeerd én in haar kracht gezet. “Na het eerste gesprek ging ik bijna huilend weg, uit dankbaarheid.”
Tot 2016 werkte Gwen (49) bij V&D. We weten allemaal hoe het met die keten is afgelopen. Gwen raakte haar baan kwijt en kon moeilijk iets nieuws vinden. Daarbovenop kwam het overlijden van haar vader, in 2018. “Dat bracht veel onverwerkt verdriet uit mijn jeugd in mij naar boven. Van alles bij elkaar raakte ik burn-out.”
Vertrouwen verloren
Na een paar jaar ging Gwen vanuit de WW de ziektewet in en ging ze in therapie. Ze wilde graag weer wat werk oppakken, maar: rustig aan. Ze verhuisde naar Ede en werd door iemand op Tot Uw Dienst gewezen. “Ik belde Jaap en hij zei: ‘Kom maar praten’. Na het eerste gesprek ging ik bijna huilend weg, uit dankbaarheid. Tot die tijd was ik het vertrouwen in mensen een beetje verloren. Vanuit therapie had ik me voorgenomen eerlijk te zijn, altijd te vertellen hoe de vlag erbij hangt; ik was zó moe van de schijn ophouden… Dus ik vertelde Jaap waar ik vandaan kwam, en daar reageerde hij zó rustig en begrijpend op dat ik dacht: wow, zo kunnen mensen dus óók reageren.”
Oude ambities
“Jaap kijkt naar je mogelijkheden en ziet overal kansen. Hij vond mij geen type voor schoonmaakwerk of klussen in de tuin, dus begon ik op kantoor met administratief werk, twee uurtjes per week. Dankzij de veilige omgeving kwam ik langzamerhand weer in de werkmodus en werden mijn oude ambities nieuw leven ingeblazen. Zo zag ik de brochure van Tot Uw Dienst en dacht: wat staan daar moeilijke woorden in! Ik ben taalcoach geweest in een bibliotheek en weet best veel over laaggeletterdheid, dus ik zei: ‘Waarom maken jullie daar geen begrijpelijker versie van?’ Dat heb ik toen op me genomen. Later heb ik met iemand anders nog een brochure gemaakt, maar dan voor het personeel. Dat heeft enorm veel voor mij betekend; we hebben werknemers en klanten geïnterviewd en ik heb veel over vormgeving geleerd. Bij Tot Uw Dienst heb ik herontdekt dat ik communicatie leuk vind én er goed in ben.”
Zonder oordeel
De tijd bij Tot Uw Dienst brengt haar vertrouwen in mensen langzaam weer terug. Eindelijk voelt Gwen zich weer gewaardeerd en onderdeel van iets belangrijks. “Ik heb veel over mijn leven kunnen praten. Daardoor gingen de scherpe randjes er een beetje af. Ze luisterden zonder oordeel, ik kon mijn verhaal kwijt.”
Na twee jaar ziekte kreeg Gwen telefonisch – vanwege de lockdown – een WIA-keuring. “Jaap was erbij, en dat heeft mij erg geholpen. Omdat ik meer wilde, heb ik via hem uiteindelijk een werkervaringsplek gekregen bij de facilitaire servicebalie op een hogeschool. Inmiddels heb ik een betaalde baan die helemaal past bij mijn liefde voor taal: ik ben communicatiemedewerker! Nota bene bij een Jobcoachorganisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt. Het geeft mij veel voldoening om te schrijven over mensen die het net als ik moeilijk hebben gehad, maar waarvan een deel met de juiste begeleiding goed terechtkomt.”